Senshagen
Het project SensHagen is een initiatief gericht op het vergroten van het klimaatbewustzijn onder de inwoners van de wijk Stadshagen in Zwolle. Door middel van samenwerking tussen bewoners, de gemeente Zwolle en diverse kennisinstituten wordt informatie verzameld over het lokale klimaat, met als doel bewoners te betrekken bij het verbeteren van hun leefomgeving en het treffen van maatregelen tegen de gevolgen van klimaatverandering.
Aanleiding
Steeds vaker hebben bewoners van Stadshagen te maken met extreme weersomstandigheden, zoals wateroverlast en hittegolven. Dit vormde de basis voor het SensHagen-project, dat is ontstaan uit signalen die naar voren kwamen tijdens het Buurt-voor-Buurt Onderzoek in 2016. Inwoners van de wijk gaven aan zich zorgen te maken over het veranderende klimaat en de impact hiervan op hun leefomgeving. De gemeente Zwolle besloot, samen met onder andere het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI), om dit project op te zetten om inwoners meer inzicht te geven in de effecten van klimaatverandering en hen actief te betrekken bij het verbeteren van hun leefomgeving.
Doelstellingen en aanpak
Het doel van SensHagen is om bewoners van Stadshagen bewust te maken van de veranderingen in het microklimaat en hen te motiveren om maatregelen te nemen. Dit gebeurt door sensoren van het RIVM en KNMI te plaatsen in tuinen van bewoners, waarmee gegevens over temperatuur, neerslag en luchtkwaliteit worden verzameld. Deze data helpt de gemeente om gerichte beleidsaanpassingen te doen, zoals het aanleggen van schaduwplekken of het vervangen van tegels door gras om hittestress tegen te gaan.
Samenwerking met partners
SensHagen is een samenwerking tussen verschillende partijen, waaronder de gemeente Zwolle, Windesheim, Saxion, Climate Campus, Waterschap Drents Overijsselse Delta, Radboud Universiteit, Esri Nederland, het KNMI en het RIVM. Samen werken deze organisaties aan het verzamelen van klimaatdata en het ontwikkelen van oplossingen om de leefomgeving in Stadshagen te verbeteren.
Meetmethoden en sensoren
Binnen SensHagen wordt gebruikgemaakt van twee typen sensoren:
Weerstations van het KNMI
In totaal zijn er 15 weerstations geplaatst in Stadshagen die temperatuur, neerslag en windsnelheid meten. Deze gegevens geven inzicht in de lokale klimaatomstandigheden, zoals hitte in de zomer, waarmee de gemeente gerichte maatregelen kan nemen.
Luchtkwaliteitssensoren van het RIVM
Er zijn 25 sensoren geplaatst die fijnstof meten met behulp van de ‘laser scattering’-methode. Deze metingen geven een nauwkeurig beeld van de luchtkwaliteit in de wijk.
De Nattevoetensensor
Een bijzonder aspect van het SensHagen-project is de ontwikkeling van de zogenoemde "nattevoetensensor" door een groep enthousiaste bewoners. Deze sensor meet hoeveel regenwater er valt en hoe snel dit door de bodem wordt opgenomen. Dit geeft inzicht in mogelijke wateroverlastproblemen in de wijk.
Huidige status en toekomst
Het project SensHagen begon in 2018 en bevindt zich momenteel in een pauzefase. Veel van de RIVM-sensoren zijn niet meer bruikbaar en zijn inmiddels ingezameld. De KNMI-sensoren blijven nog wel actief, en hun data is toegankelijk via het WOW-NL-platform. In de tweede helft van 2024 zal een besluit worden genomen over het vervolg van het project.
Belang van het project
Het verzamelen van klimaatgegevens is cruciaal voor de gemeente Zwolle om effectief beleid te ontwikkelen dat gericht is op het tegengaan van de gevolgen van klimaatverandering. Door inwoners te betrekken bij dit proces, wordt niet alleen waardevolle data verzameld, maar groeit ook het bewustzijn over het belang van een duurzame leefomgeving.